Citrus bark cracking viroid

Citrus fruits More than 70 percent of all citrus fruits grown in the United States are varieties developed by the ARS citrus breeding program. In Flor
Scott Bauer, USDAWikimedia · Public domain

🌍 Występowanie

Citrus bark cracking viroid (CBCVd) występuje na cytrusach w Azji (Chiny, Izrael, Iran, Liban, Japonia, Oman, Syria), Afryce (Egipt, RPA, Sudan, Tunezja), Ameryce Północnej i Środkowej (Kuba, USA – Kalifornia i Teksas) oraz w kilku krajach europejskich (Grecja, Turcja, Włochy, Niemcy). W 2007 r. wiroid ten został stwierdzony w Słowenii na chmielu, gdzie rozprzestrzenił się dość szybko w uprawach tej rośliny, wywołując znaczne szkody gospodarcze. Mimo działań podejmowanych w celu jego wyniszczenia, wiroid jest nadal notowany na słoweńskich plantacjach chmielu. W lipcu 2019 r. wiroida stwierdzono na pierwszych dwóch plantacjach chmielu w Bawarii (Niemcy), gdzie zaobserwowano zahamowanie wzrostu roślin.

🌱 Rośliny żywicielskie

Żywicielami wiroida w warunkach naturalnych są cytrusy (Citrus spp.), poncyria trójlistkowa (Poncirus trifoliata) i chmiel (Humulus lupulus). Stwierdzono jego rozwój także na sztucznie inokulowanych (porażonych), spokrewnionych z cytrusami, roślinach z rodziny Rutaceae oraz na gatunkach: ogórek (Cucumis sativus), pomidor (Solanum lycopersicum), oberżyna (Solanum melongena) i chryzantema wielkokwiatowa (Chrysanthemum morifolium).

⚠️ Objawy porażenia

Na cytrusach Citrus bark cracking viroid jak dotąd nie wywoływał większych szkód gospodarczych, a głównym objawem porażenia jest pękanie kory drzew. Na chmielu wiroid wywołuje karłowatość roślin w wyniku skracania się międzywęźli łodyg, żółknięcie i skręcanie się liści, pękanie łodyg, zmniejszanie się i deformację szyszek oraz suchą zgniliznę korzeni. Może on doprowadzać do obumierania roślin w ciągu 3-5 lat od chwili infekcji (dane słoweńskie).

📉 Szkodliwość

W 2018 roku, w Słowenii CBCVd występował w uprawach chmielu o łącznej powierzchni 145 ha. Miało to duże znaczenie gospodarcze w chmielarstwie, przyczyniając się do znacznego obniżenia plonu i jakości szyszek. W Bawarii w 2019 r. patogena wykryto na chmielu, na 12 polach o łącznej powierzchni 44.53 ha, w obrębie 3 gospodarstw. Zgodnie z wnioskami wynikającymi z express-PRA przygotowanego przez Julius Kűhn Institut (Niemcy) w 2019 r., Citrus bark cracking viroid może wywoływać znaczne szkody na plantacjach chmielu w Niemczech, a ponadto w innych krajach europejskich, zwłaszcza Czechach, Polsce i na Słowacji.

🔄 Sposoby rozprzestrzeniania

Na mniejszy dystans (w obrębie jednej plantacji oraz bezpośrednio ze sobą sąsiadujących) wiroid jest przenoszony w sposób mechaniczny, w wyniku bezpośredniego kontaktu pomiędzy roślinami, na narzędziach ogrodniczych, rękawicach, odzieży, oraz na odpadach pozostałych po zbiorach szyszek chmielowych a prawdopodobnie też w kompoście zawierającym fragmenty porażonych roślin. Na większą odległość patogen przede wszystkim jest przenoszony na roślinach do sadzenia oraz częściach roślin takich jak szyszki chmielu i owoce cytrusowe. Na chwilę obecną brak danych na temat przenoszenia wiroida z nasionami.

🛡️ Zwalczanie

W przypadku jakichkolwiek podejrzeń co do obecności agrofaga w uprawach chmielu, należy poinformować o tym fakcie najbliższą jednostkę organizacyjną Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

⚖️ Status prawny

W Polsce Citrus bark cracking viroid nie podlega obowiązkowi zwalczania.

📷 Galeria

Openverse
Openverse · CC

Openverse
Openverse · CC

Openverse
Openverse · CC