Mokra zgnilizna bulw ziemniaka (Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum, P. atrosepticum)

Slime flux on a Wikipedia:Camperdown Elm (Ulmus glabra Huds. cv. 'Camperdownii') caused by Erwinia carotovora.
NinjatacoshellWikimedia · CC BY-SA 3.0

🌍 Występowanie

Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum i Pectobacterium atrosepticum są bakteriami szeroko rozpowszechnionymi na świecie. W Polsce występują we wszystkich rejonach uprawy ziemniaka, w dużym nasileniu.

🌱 Rośliny żywicielskie

Poza ziemniakami do żywicieli zalicza się rośliny z innych rodzin botanicznych. W Polsce bakterie rozwijają się między innymi na warzywach korzeniowych, cukinii, kapuście, sałacie i roślinach ozdobnych.

⚠️ Objawy porażenia

Bakterie wywołują objawy znane jako mokra zgnilizna bulw oraz czarna nóżka. W przypadku mokrej zgnilizny bulw początkowo na powierzchni ziemniaków widoczne są wilgotne plamy, przypominające podsiąknięcie wodą. Infekcja zazwyczaj rozpoczyna się od przetchlinek, gdzie tworzą się niewielkie zagłębienia wypełnione śluzowatą, zmacerowaną tkanką.

Po przekrojeniu bulw miąższ początkowo nie zmienia barwy, a później zabarwia się na różowo i czernieje. W zaawansowanym stadium choroby cały miąższ bulwy ulega rozmiękczeniu. Skórka bulwy pozostaje nieuszkodzona. Dopiero na skutek ucisku zostaje rozerwana i na zewnątrz wylewa się czarnobrunatna, cuchnąca masa.

📉 Szkodliwość

W Polsce znaczenie mokrej zgnilizny bulw ziemniaka jest bardzo duże podczas przechowywania ziemniaków w kopcach i przechowalniach. Porażone bulwy, z uwagi na procesy gnilne, nie nadają się do sadzenia ani przeznaczenia na cele konsumpcyjne lub paszowe.

🔄 Sposoby rozprzestrzeniania

Bakterie pochodzące z rozpadających się bulw przenikają na sąsiednie bulwy. Przenoszone są wraz z porażonymi ziemniakami (zwłaszcza sadzeniakami), gnijącymi szczątkami roślin, glebą, wodą oraz maszynami rolniczymi. W przechowalniach przenoszą je różne owady i pajęczaki.

🛡️ Zwalczanie

Podstawą ograniczania występowania choroby jest stosowanie zdrowego materiału sadzeniowego, właściwe warunki przechowywania bulw oraz przestrzeganie zasad higieny w czasie zbioru i przechowywania ziemniaków.

⚖️ Status prawny

W Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce, Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum i P. atrosepticum nie podlegają obowiązkowi zwalczania (nie są to agrofagi kwarantannowe w Unii), natomiast są one agrofagami regulowanymi przepisami w przypadku eksportu ziemniaków do niektórych krajów.