🌍 Występowanie
Nacobbus aberrans jest nicieniem z rodziny Pratylenchidae. Występuje on w USA, Meksyku i Ameryce Południowej (Argentyna, Boliwia, Chile, Ekwador, Peru). W Europie stwierdzony na pomidorach szklarniowych w Wielkiej Brytanii (1959 r.) i Holandii (1968 r.), lecz ogniska zostały zlikwidowane. Ze względu na odpowiednie warunki ekoklimatyczne i obecność roślin żywicielskich, agrofag ten po potencjalnym zawleczeniu z porażonym materiałem roślinnym, może się zadomowić również w Europie, w tym także w Polsce.
🌱 Rośliny żywicielskie
Do żywicieli zalicza się ziemniak (Solanum tuberosum), pomidor (S. lycopersicum), burak (Beta vulgaris), kapustę (Brassica oleracea), papryka (Capsicum annuum), marchew (Daucus carrota), ogórek (Cucumis sativus), sałatę (Lactuca sativa), fasolę (Phaseolus spp.) oraz kaktusowate (Cactaceae), wliczając w to opuncję (Opuntia spp.) i różne chwasty.
⚠️ Objawy porażenia
Osobniki młodociane, samce i niedojrzałe samice są robakowate, ruchome, długości poniżej 1 mm. Dojrzałe samice przestają się poruszać i pozostają nieruchome w tkance korzeni lub bulw ziemniaka. Ich ciało jest wrzecionowate, długości 0,7-1,9 mm.
Nicienie tworzą na korzeniach roślin żywicielskich wyrośla przypominające te, spowodowane przez guzaki (Meloidogyne spp.), lecz mniejsze, bardziej zaokrąglone i przypominające wyglądem perełki. Osobniki N. aberrans wprawdzie przenikają do bulw ziemniaka, lecz zwykle nie wywołują żadnych zewnętrznych objawów porażenia. Porażone korzenie buraka cukrowego są zniekształcone i zdeformowane, pojawiają się na nich liczne korzenie boczne z perełkowatymi wyroślami, a wzrost roślin zostaje zahamowany.
📉 Szkodliwość
W Peru i Boliwii N. aberrans przyczynia się do obniżenia plonów ziemniaka nawet o 60%. W USA nicień wywołuje szkody w uprawach buraka cukrowego przyczyniając się do obniżenia plonu o 10-20%. W Meksyku stwierdzono obniżenie przez nicienia plonów pomidora o 55%, a fasoli o 36%.
🔄 Sposoby rozprzestrzeniania
Rozprzestrzenianie się szkodnika w sposób naturalny jest bardzo ograniczone. Na większą odległość gatunek ten jest przenoszony wraz z roślinami do sadzenia z podłożem, bulwami ziemniaka, korzeniami spichrzowymi oraz glebą.
🛡️ Zwalczanie
Identyfikacja możliwa pod dużym powiększeniem mikroskopu oraz przy użyciu metod molekularnych. Osobniki przeznaczone do identyfikacji należy wyizolować z wyrośli na korzeniach. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń co do obecności agrofaga na importowanym materiale roślinnym oraz w krajowych uprawach roślin gatunków żywicielskich w gruncie i pod osłonami, należy poinformować o tym fakcie najbliższą jednostkę organizacyjną Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
⚖️ Status prawny
W Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce, gatunek Nacobbus aberrans podlega obowiązkowi zwalczania (jest to agrofag kwarantannowy dla Unii).
📚 Źródła
- Materiały Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa
🔍 Metody wykrywania
Do wykrywania stosuje się: pułapki. Szczegółowe protokoły diagnostyczne dostępne są w standardach EPPO (PM7).
