Rak ziemniaka Synchytrium endobioticum jest agrofagiem:
A. Kwarantannowym, podlegającym obowiązkowi zwalczania w Unii
B. Regulowanym agrofagiem niekwarantannowym (RAN)
C. Kwarantannowym dla strefy chronionej
Poprawna odpowiedź: A
Kwarantannowym, podlegającym obowiązkowi zwalczania w Unii
Wyjaśnienie
Rak ziemniaka (Synchytrium endobioticum) jest agrofagiem kwarantannowym podlegającym obowiązkowi zwalczania w UE. Jest to jeden z najgroźniejszych agrofagów ziemniaka, mogący powodować całkowite zniszczenie plonu.
Podstawa prawna
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/2072, załącznik II
Synchytrium endobioticum – rak ziemniaka
Status prawny:
| Status | Dotyczy S. endobioticum? |
|---|---|
| Agrofag kwarantannowy UE | TAK |
| Obowiązek zwalczania | TAK |
| RAN | NIE |
| Strefa chroniona | NIE (cała UE) |
Dlaczego kwarantannowy a nie RAN?
- Wysoka szkodliwość – może zniszczyć 100% plonu
- Brak skutecznego zwalczania chemicznego
- Bardzo długo przetrwałość w glebie (30-40 lat!)
- Ograniczone występowanie – można eliminować
Charakterystyka patogena:
- Typ: Grzyb z grupy Chytridiomycota
- Żywiciel: Tylko ziemniak
- Objawy: Kalafiorowate narośla na bulwach i stolonach
- Przetrwalniki: Sporangia zimowe w glebie
Objawy raka ziemniaka:
- Na bulwach: Guzowate, brodawkowate narośla
- Początkowo białe → później brązowiejące
- Struktura „kalafiorowata”
- Mogą być większe niż bulwa
- Na stolonach i łodygach: podobne narośla
Zwalczanie i zapobieganie:
- Odmiany odporne – jedyna skuteczna metoda
- Strefy ochronne wokół ognisk
- Zakaz uprawy ziemniaka w strefie porażonej
- Płodozmian – ale grzyb przetrwa dekady
- Zgłoszenie do WIORiN
Konsekwencje wykrycia:
- Wyznaczenie strefy porażonej
- Zakaz uprawy podatnych odmian
- Obowiązek uprawy odmian odpornych
- Wieloletni monitoring