🌍 Występowanie
Tomato mottle mosaic virus (ToMMV) występuje w Ameryce (Brazylia, Meksyk, USA), Afryce (Mauritius) i Azji (Chiny, Iran). W Europie po raz pierwszy wirusa stwierdzono w 2015 r. w Hiszpanii w szklarniowej uprawie pomidora przeznaczonej do celów badawczych. W 2022 r. został on stwierdzony w dwóch uprawach nasiennych pomidora i jednej uprawie nasiennej papryki w Czechach (brak objawów porażenia, badania przed eksportem) oraz w Holandii, w nasionach pomidora pozyskanych z roślin hodowanych w ramach selekcji odmian. Ponadto, patogen był przechwytywany przez Holandię i Wielką Brytanię w nasionach pomidora pochodzących z krajów azjatyckich.
🌱 Rośliny żywicielskie
Tomato mottle mosaic virus jest patogenem porażającym głównie pomidory (Solanum lycopersicum) i paprykę (C. annuum, C. frutescens). Ponadto, wraz z innymi wirusami był on notowany na oberżynie (Solanum melongena), a sporadycznie stwierdzano go na grochu (Pisum sativum) i ciecierzycy (Cicer arietinum). W warunkach doświadczalnych udało się inokulować wirusem różne gatunki roślin z rodzin Solanaceae i Brassicaceae.
⚠️ Objawy porażenia
Wirus może występować w postaci bezobjawowej (utajonej). O ile objawy występują, to na pomidorach mają one postać wyginania liści w dół, ich deformacji, pofałdowania i plamistości, chlorozy na młodszych liściach, szybkiego rozprzestrzeniania się martwicy liści i końcówek pędów, karłowacenia oraz częściowej lub całkowitej nekrozy owoców. Jeśli zostały zainokulowane młode rośliny, nie wytwarzają one kwiatów, a tym samym nie zawiązują owoców, co wiąże się z całkowitą utratą plonu. Na papryce obserwuje się żółknięcie liści i nekrozy pędu głównego. Na papryce chilli (pieprzowcu owocowym) występuje karłowatość oraz plamistość i nekrozy liści. Na oberżynie spotyka się ciemnofioletowe plamy na kwiatach, a także mozaikę i deformację liści, na roślinach porażonych równocześnie przez inne wirusy.
📉 Szkodliwość
Wirus powoduje obniżenie plonów, a w przypadku pomidora także obniżenie jakości owoców, które mogą utracić jakość handlową. Występowanie wirusa w prowincji Hainan (Chiny) przyczyniało się do powstawania bardzo dużych strat w produkcji pomidorów.
🔄 Sposoby rozprzestrzeniania
Wirus jest przenoszony w sposób mechaniczny, w wyniku bezpośredniego kontaktu pomiędzy roślinami, na narzędziach ogrodniczych, rękawicach, odzieży, itp., a na większą odległość na roślinach do sadzenia i materiale do szczepienia oraz wraz z nasionami. Nie można wykluczyć przeniesienia wirusa wraz z owocami pomidora i papryki oraz przez trzmiele podczas zapylania przez nie kwiatów.
⚖️ Status prawny
W Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce Tomato mottle mosaic virus nie podlega obowiązkowi zwalczania (nie jest to agrofag kwarantannowy w Unii).
