Wirus łagodnej pstrości wspięgi chińskiej (Cowpea mild mottle virus)

Transmission electron micrograph showing Cowpea mild mottle virus particles in sap of symptomatic V. unguiculata subsp. sesquipedalis leaf. Bar = 100
Brito et alWikimedia · CC BY-SA 3.0

🌍 Występowanie

Wirus łagodnej pstrości wspięgi chińskiej (Cowpea mild mottle virus) występuje w Azji (Indie, Indonezja, Izrael, Jemen, Malezja, Tajlandia), Afryce (Egipt, Ghana, Kenia, Malawi, Mozambik, Nigeria, Sudan, Tanzania, Togo, Uganda, Zambia), Ameryce Północnej i Środkowej (Meksyk i Portoryko), Ameryce Południowej (Argentyna i Brazylia), Australii i Oceanii (Fidżi, Papua Nowa Gwinea i Wyspy Salomona). W grudniu 2022 r. wirus został stwierdzony, łącznie z kilkoma innymi wirusami, w Niderlandach na roślinach doniczkowych ketmi syryjskiej (Hibiscus syriacus). Rośliny te zostały sprowadzone w marcu 2022r. z Izraela. Część roślin sprzedano do odbiorców holenderskich i jednego odbiorcy w Niemczech (Bawaria). Do Niemiec sprzedano 3 rośliny. Nie wykazywały one objawów porażenia, lecz badania wirusologiczne wykazały, że są one porażone przez Cowpea mild mottle virus.

🌱 Rośliny żywicielskie

Głównym żywicielami wirusa są kanawalia mleczokształtna (Canavalia ensiformis), orzech ziemny (Arachis hypogaea), fasola półksiężycowata (Phaseolus lunatus), fasola zwyczajna (P. vulgaris), łust głąbigroszek (Psophocarpus tetragonolobus), soja (Glycine max), pomidor (Solanum lycopersicum), fasola mungo (Vigna mungo), oberżyna (Solanum melongena), wspięga wężowata (Vigna unguiculata), sorzycha ziemna (Vigna subterranea), ketmia (Hibiscus spp) oraz chwasty z rodziny bobowatych (Fabaceae).

⚠️ Objawy porażenia

Wirus może występować w postaci bezobjawowej (utajonej). O ile objawy występują, różnią się w zależności od żywiciela i pory roku. Mogą one mieć postać rozproszonych chlorotycznych plam na pierwotnych liściach, cętkowania systemowego i zniekształcenia liści, zmian nekrotycznych, pierścieni chlorotycznych lub wzorów w postaci linii na liściach, a następnie ogólnoustrojowej chlorozy i zwijania się liści oraz martwicy i otaśmienia żyłek a także karłowacenia i zniekształcenia roślin. Objawy mogą jednak mieć postać łagodną. Na porażonych roślinach ketmi syryjskiej stwierdzonych w Niderlandach, obserwowano objawy infekcji na liściach (głównie chlorozy), które prawdopodobnie powstały w wyniku współwystępowania kilku wirusów.

📉 Szkodliwość

Wirus powoduje obniżenie plonów. Przykładowo, na fasoli w Brazylii notowano obniżenie plonów o 6-16%, natomiast na soi w różnych krajach spadek plonów wynosił 15-60%.

🔄 Sposoby rozprzestrzeniania

Wirus jest przenoszony przez wektora, którym jest mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci). Owad ten może przenosić wirusa pomiędzy roślinami. Na większą odległość na roślinach do sadzenia (w przypadku większości żywicieli nie ma to jednak zastosowania), a w przypadku niektórych roślin żywicielskich, np. soi wraz z nasionami.

🛡️ Zwalczanie

W przypadku jakichkolwiek podejrzeń co do obecności agrofaga w importowanym materiale roślinnym oraz w krajowych uprawach roślin żywicielskich należy poinformować o tym fakcie najbliższą jednostkę organizacyjną Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

⚖️ Status prawny

W Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce Cowpea mild mottle virus podlega obowiązkowi zwalczania (jest to agrofag kwarantannowy w Unii).

📷 Galeria

Brito et al
Wikimedia · CC BY-SA 3.0