🌍 Występowanie
Wirus występuje w Azji (Arabia Saudyjska, Chiny, Indie, Indonezja, Iran, Japonia, Kirgistan, Sri Lanka, Tajwan), Afryce (Demokratyczna Republika Konga, Egipt, Malawi, Maroko, Nigeria) w Ameryce Północnej (Kanada, Meksyk, USA), Ameryce Środkowej (Dominikana, Kuba), Ameryce Południowej (Argentyna, Brazylia, Chile) oraz Australii, Nowej Zelandii i Papui-Nowej Gwinei, a ponadto w kilku krajach europejskich (Gruzja, Rosja – część europejska i azjatycka, Turcja, Ukraina Węgry, Wielka Brytania, Włochy. W 2024 r. miało miejsce pierwsze urzędowo potwierdzone przez PIORiN wykrycie wirusa w Polsce, na irysie (Iris pumila i I. germanica), w uprawie gruntowej na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.
🌱 Rośliny żywicielskie
Wirus poraża wiele gatunków roślin zielnych i zdrewniałych; szczególnie duże szkody wywołuje on na soi (Glycine max), tytoniu (Nicotiana tabacum), borówce (Vaccinium spp.), a zwłaszcza borówce wysokiej (V. corymbosum) i roślinach dyniowatych (Cucurbitaceae). Innymi żywicielami porażanymi w warunkach naturalnych są: zawilec (Anemone spp.), jabłonie (Malus domestica, M. pumila), oberżyna (Solanum melongena), jeżyna bezkolcowa (Rubus fruticosus), papryka (Capsicum spp.), czereśnia (Prunus avium), wiśnia (Prunus cerasus), dereń (Cornus spp.), jesiony (Fraxinus spp.), mieczyki (Gladiolus spp.), winorośl (Vitis vinifera), irysy (Iris spp.), łubin (Lupinus spp.), mięta (Mentha spp.), narcyz trąbkowy (Narcissus pseudonarcissus), papaja (Carica papaya), forsycja (Forsythia spp.), perlargonie (Pelargonium spp.), petunie (Petunia spp.), bez (Sambucus spp.) i różne chwasty.
⚠️ Objawy porażenia
Wirus wywołuje zróżnicowane objawy chorobowe, zależne m.in. od rośliny żywicielskiej. Na soi – obumieranie pąków, wykrzywianie się pędów, karłowacenie i więdnięcie oraz opóźnione dojrzewanie roślin, proliferacja pąków i liści, wytwarzanie zmniejszonej liczby strąków oraz przebarwione, zniekształcone i martwe liście. Zainfekowane rośliny mogą mieć przebarwiony rdzeń pędów, zniekształcone i przebarwione ogonki liściowe, przebarwione nerwy liści, a ponadto ma miejsce słaby rozwój brodawek korzeniowych wytwarzanych przez symbiotyczne bakterie. Na nasionach brak objawów. Na borówce wirus powoduje karłowatość, zamieranie gałęzi, zniekształcenie blaszek liściowych i chlorotyczne lub nekrotyczne plamy na liściach. Ponadto na liściach mogą pojawiać się czerwone plamy, mozaika i deformacja oraz ich zwijanie się, a owoce mogą pozostać małe i niedojrzałe; obserwuje się też obumieranie silnie porażonych roślin.
📉 Szkodliwość
Występowanie wirusa wywołuje szkody na różnych roślinach żywicielskich. Do największych zalicza się szkody w uprawach soi, gdzie może dochodzić do strat w plonach sięgających nawet do 100 %.
🔄 Sposoby rozprzestrzeniania
Wektorem wirusa są nicienie należące do gatunku zbiorowego Xiphinema americanum sensu lato (sztylak amerykański) który przenosi go w obrębie uprawy. Na większą odległość wirus jest przenoszony wraz z roślinami do sadzenia gatunków żywicielskich, materiałem do szczepienia oraz nasionami. W przewożonej glebie i podłożu mogą znajdować się osobniki sztylaków przenoszące wirusa.
⚖️ Status prawny
W Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce Tobacco ringspot virus jest regulowanym agrofagiem niekwarantannowym (RAN) na roślinach do sadzenia z rodzaju Vaccinium L. (borówka) i gatunku Glycine max L. (soja). Ww. rośliny przeznaczone do sadzenia, przemieszczane w Unii Europejskiej, w tym także w Polsce, muszą być wolne od tego agrofaga.
