🌍 Występowanie
Lettuce infectious yellows virus występuje w Ameryce Północnej (Meksyk, USA). W styczniu 2021 r. w północnej części Hiszpanii został on stwierdzony na roślinach sałaty w szklarni w uprawie hydroponicznej. Źródło pochodzenia wirusa nie jest znane. Rośliny z objawami porażenia zostały usunięte i zniszczone. Na roślinach uprawianych w tym samym stanowisku nie stwierdzono objawów chorobowych, ani nie zaobserwowano występowania wektora patogena – owada mączlika ostroskrzydłego (Bemisia tabaci). Dlatego ognisko wirusa uznano za wyniszczone.
🌱 Rośliny żywicielskie
Do żywicieli wirusa zalicza się 45 gatunków roślin z 15 rodzin. Roślinami uprawnymi o największym znaczeniu gospodarczym są burak (Beta vulgaris), sałata (Lactuca sativa), dynia zwyczajna (Cucurbita pepo) i melon (Cucumis melo). Do innych żywicieli zalicza się marchew (Daucus carota) inne gatunki dyni: Cucurbita foetidissima, dynia olbrzymia (C. maxima), dynia piżmowa (C. moschata), arbuz (Citrullus lanatus); i słonecznik (Helianthus spp.). Porażane są też różne rośliny dziko rosnące, takie jak wilec (Ipomoea spp.), Lactuca canadensis, ślaz drobnokwiatowy (Malva parviflora) i Physalis heterophylla.
⚠️ Objawy porażenia
Lettuce infectious yellows virus wywołuje silne żółknięcie lub zaczerwienienie się liści wraz z rozjaśnianiem się żyłek liści i ich łamliwością oraz karłowacenie i skręcanie się roślin. Wektorem wirusa jest mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci), dlatego objawom wskazującym na możliwe porażenie roślin przez wirusa mogą towarzyszyć obecne na spodniej stronie liści stadia przedimaginalne i osobniki dorosłe mączlika ostroskrzydłego szczególnie istotne przy identyfikacji szkodnika są puparia, które są osiadłe, spłaszczone, kształtu owalnego, długości 0,7 mm. Na liściu pokrytym włoskami puparium po stronie grzbietowej wytwarza od 2 do 8 długich szczecin woskowych, a na liściu gładkim nie wytwarza takich szczecin. Po wyjściu owada dorosłego na roślinie pozostaje egzuwium puparium. Osobniki dorosłe długości ok. 1 mm, zaopatrzone w dwie pary skrzydeł. Ciało i skrzydła pokryte są woskowatą wydzieliną barwy od białej do jasnożółtej. Podobnie jak w przypadku innych mączlików, po potrząśnięciu rośliną owady dorosłe szybko podrywają się do lotu, a następnie opadają na powierzchnię liścia.
📉 Szkodliwość
Wirus może wywoływać znaczne szkody w uprawach roślin żywicielskich, zwłaszcza sałaty i roślin dyniowatych. W niektórych rejonach USA przyczynia się w spadku plonów sałaty dochodzące do 75%.
🔄 Sposoby rozprzestrzeniania
Osobniki wektora – mączlika ostroskrzydłego, mogą przenosić wirusa w obrębie szklarni. Na większy dystans wirus przenoszony jest na materiale roślinnym, zarówno na roślinach do sadzenia jak i świeżych warzywach liściowych, np. sałacie. Jeśli na takim materiale obecne są osobniki mączlika ostroskrzydłego mogą one przenosić wirusa na rośliny żywicielskie znajdujące się w sąsiedztwie porażonego materiału.
🛡️ Zwalczanie
W przypadku jakichkolwiek podejrzeń co do obecności agrofaga w uprawach roślin z gatunków żywicielskich, zwłaszcza pod osłonami, należy poinformować o tym fakcie najbliższą jednostkę organizacyjną Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
⚖️ Status prawny
W Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce Lettuce infectious yellows virus podlega obowiązkowi zwalczania (jest to agrofag kwarantannowy w Unii).
