🌍 Występowanie
Wirus występuje w Azji (Chiny, Indie, Iran, Japonia, Korea Południowa, Japonia, Tajwan), Afryce (Egipt, Togo), w Ameryce Północnej (Kanada, Meksyk, USA), Ameryce Środkowej (Portoryko), Ameryce Południowej (Argentyna, Brazylia, Chile, Kolumbia, Peru), Australii, Nowej Zelandii i Fidżi, a ponadto w kilku krajach europejskich: Białoruś, Chorwacja, Francja, Niderlandy, Niemcy, Rosja – część europejska i azjatycka, Słowacja, Turcja, Wielka Brytania. W Polsce brak potwierdzonych wykryć.
🌱 Rośliny żywicielskie
Wirus poraża wiele gatunków roślin zielnych i zdrewniałych; szczególnie duże szkody wywołuje on w uprawach drzew i krzewów owocowych, a zwłaszcza jabłoni (Malus spp.), maliny właściwej (Rubus idaeus), jeżyny (R. laciniatus), winorośli (Vitis vinifera), brzoskwini (Prunus perlica), wiśni (Prunus cerasus) oraz innych roślin z rodzaju Prunus, czarnej porzeczki (Ribes nigrum), agrestu (Ribes uva-crispa), truskawki (Fragaria ananassa), borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum). Ponadto notowany jest na pelargonii (Pelargonium spp.), hortensji (Hydrangea spp.), mieczyku (Gladiolus spp.), jesionie amerykańskim (Fraxinus american), gomfrenie kulistej (Gomphrena globosa) pomidorach (Solanum lycopersicum), rabarbarze (Rheum spp.), tytoniu (Nicotianum spp.) i soi (Glycine max). Do żywicieli zalicza się szereg chwastów.
⚠️ Objawy porażenia
Na jabłoni pojawiają zaburzenia i nekrozy w miejscach szczepienia (zrastania się zrazu i podkładki) około 4 – 6 lat po posadzeniu. Drzewa mogą obumierać, a zrost zrazu i podkładki może stać się tak słaby, że pod wpływem stresu zraz oddziela się od podkładki. Na nasilenie choroby wpływa kombinacja odmiany zrazu i podkładki. Niekiedy objawy te nie są notowane, a zamiast tego spotykane są nekrozy i żółknięcie liści. Na brzoskwiniach przy infekcji mieszanej ze szczepem żółtej mozaiki pędów brzoskwini, powstają plamy barwy od jasnozielonej do jasnożółtej, podłużne, pierzasto-obramowane, które przebiegają wzdłuż głównego lub bocznego unerwienia liści. Pączki mogą wytwarzać rozety z małych, często skręconych liści lub stają się jasnożółte i zamierają. Owoce mogą być skarłowaciałe i zniekształcone. Na Prunus spp niektóre szczepy wirusa mogą powodować jamkowatość pnia i ogólne zamieranie, a zraz rośnie szybciej niż podkładka, stąd poniżej miejsca szepienia podkładka jest węższa od zrazu. Generalnie rośliny Prunus spp. zainfekowane przez patogena wykazują charakterystyczne objawy podobne do reakcji szokowej, chociaż przewlekle. Niekiedy zakażone rośliny nie wykazują symptomów, lecz ogólny spadek produktywności. W przypadku malin krzewy są skarłowaciałe, na liściach mogą występować objawy wyraźnych, chlorotycznych plamistości, a owoce stają się kruche i mają obniżoną wartość handlową. W trzecim roku od zakażenia 10-80% owocujących pędów ulega zamieraniu. Na borówce: występuje znacznie obniżony wigor, defoliacja, zniekształcenie liści i chloroza liści wierzchołkowych, przejaśnienie żył lub mozaika. Niektóre rośliny dodatkowo mają obumierające wierzchołki, rozwój ich kwiatów jest słaby, pąki kwiatowe mają oznaki nekrozy, a rośliny mogą obumierać. U niektórych odmian objawy obejmują mozaikę lub ciemnoczerwone zmiany na wierzchołkach liści i ogólne zamieranie.
📉 Szkodliwość
Na obszarze swojego występowania wirus wywołuje szkody na różnych roślinach żywicielskich. Do największych zalicza się szkody w uprawach roślin sadowniczych – winorośli i maliny, gdzie wytwarzane są drobniejsze owoce, co pociąga za sobą obniżkę plonu. Ponadto owoce są zdeformowane i tracą wartość handlową. Podobną szkodliwość notuje się na innych roślinach sadowniczych.
🔄 Sposoby rozprzestrzeniania
Wektorem wirusa są nicienie należące do rodzaju Xiphinema americanum sensu lato (sztylak amerykański) które przenoszą go w obrębie uprawy. Na większą odległość wirus jest przenoszony wraz z roślinami do sadzenia i nasionami gatunków żywicielskich. W przewożonej glebie i podłożu mogą znajdować się osobniki sztylaków przenoszące wirusa.
⚖️ Status prawny
W Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce Tomato ringspot virus jest regulowanym agrofagiem niekwarantannowym (RAN) na roślinach do sadzenia następujących rodzajów: Malus Mill. (jabłoń), Prunus L. (śliwa i inne drzewa pestkowe), Rubus L. (malina, jeżyna) i Vaccinium L (borówka). Ww. rośliny przeznaczone do sadzenia, przemieszczane w Unii Europejskiej, w tym także w Polsce, muszą być wolne od tego agrofaga.
