Pomacea (ślimaki z rodzaju Pomacea)

Escargots à la bourguignonne
Marianne CasamanceWikimedia · CC BY-SA 3.0

Rodzaj Pomacea obejmuje ślimaki z rodziny Ampulariidae, będące agrofagami kwarantannowymi w Polsce. Większość gatunków pochodzi z Amazonii w Ameryce Południowej oraz wysp na Morzu Karaibskim.

📋 Zasięg występowania

Ślimaki zostały zawleczone w różne cieplejsze rejony świata, w których temperatura wody w ciągu roku nie spada poniżej 16°C – południowe stany USA, Hawaje, Nowa Zelandia, Afryka, Azja Południowo-Wschodnia. W Europie gatunek P. maculata występuje w Hiszpanii, gdzie wywołuje szkody na ryżu w Delcie Ebro. Ślimaki z tego rodzaju stwierdzono też w warunkach naturalnych we Francji (w trakcie wyniszczania) oraz w sztucznym zbiorniku wodnym w Szwajcarii (szkodnik został wyniszczony). Ponadto są one powszechnie hodowane na świecie w akwariach z podgrzewaną wodą.

🔬 Morfologia

Ślimaki wytwarzają muszle, które są kuliste, a ich średnica u wyrośniętych osobników, w zależności od gatunku, wynosi 5-15 cm. Muszle są spiralnie zwinięte i posiadają 4-6 skrętów, a ich otwór wejściowy jest owalny lub okrągły. Zabarwienie muszli jest zmienne u różnych gatunków, a nawet w obrębie jednego gatunku i waha się od żółtego poprzez zielone do brązowego. Na muszli mogą znajdować się brązowo-czarne, spiralne paski.

Zmienne jest również ubarwienie ciała ślimaków znajdujących się w muszlach – od jasno kremowego po prawie czarne. Na roślinach oraz na kamieniach przybrzeżnych, elementach konstrukcyjnych mostów, nadbrzeży, można spotkać złoża jajowe najczęściej barwy brązowej, zwykle długości od kilku do kilkunastu centymetrów, rzadziej kilkudziesięciu centymetrów.

🌱 Rośliny żywicielskie

Rośliny, które mogą rosnąć wyłącznie w wodzie lub w glebie stale nasiąkniętej wodą, w szczególności należące do rodzajów Oryza (ryż), Typha (pałka) i Utricularia (pływacz) oraz gatunków Eleocharis cellulosa, Pontederia cordata (rozpław sercowaty), Panicum henitomon i Bacopa caroliniana (bakopa karolińska). Niektóre gatunki rozwijają się głównie na glonach.

⚠️ Objawy występowania i szkodliwość

Gatunki rozwijające się na roślinach wyższych zjadają pędy roślin wraz z liśćmi i kwiatami. Największe znaczenie gospodarcze mają one jako szkodniki ryżu, gdyż znacznie obniżają plon tej rośliny. Niszcząc rośliny rosnące w stanie naturalnym, ślimak ten ma duży wpływ na bioróżnorodność roślinności.

🔄 Sposoby rozprzestrzeniania

Stwierdzono, że ślimaki mogą stosunkowo szybko rozprzestrzeniać się w zbiornikach wodnych. Uważa się, że rozprzestrzenianie się Pomacea spp. na świecie związane jest z handlem tymi ślimakami do celów akwarystycznych (możliwe niecelowe uwolnienie, zwłaszcza jaj i osobników młodocianych). Możliwe jest też ich rozprzestrzenianie się wraz z roślinami akwariowymi.

📋 Wymagania fitosanitarne

W Polsce wszystkie gatunki z rodzaju Pomacea podlegają obowiązkowi zwalczania. Dlatego ich import do Polski oraz przetrzymywanie, rozmnażanie, hodowla i wykorzystywanie na terenie Polski są zabronione. Jedynie w przypadku udzielenia zezwolenia przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa dopuszczalne są takie działania w ramach prac naukowo-badawczych.

🔍 Metody wykrywania

Do wykrywania stosuje się: pułapki. Szczegółowe protokoły diagnostyczne dostępne są w standardach EPPO (PM7).

📷 Galeria

Openverse
Openverse · CC

Openverse
Openverse · CC

Openverse
Openverse · CC